Zoals ik bij 'geslacht' al vertelde: het geslacht van een gorillababy is niet altijd direct/snel te zien. Heb je dat (nog) niet gelezen, doe dat dan alsnog even. Daar vertel ik ook dat geslachten wel eens vastgesteld worden aan hoe de baby plast.
Bij 2) hieronder is het geslacht op die manier in eerste instantie vastgesteld (plas straaltje). Het eerste verhaal is 'van horen zeggen'; het tweede is er één die ik heb meegemaakt/waar ik bij betrokken ben geweest en de derde heb ik online gelezen.
1) In Zoo Berlin werd op 11 juni 2004 een gorillaatje geboren. Helaas kon moeder niet voor dit kleintje zorgen; ze wist niet wat moederschap was. Het hoofd van de apenafdeling van de dierentuin, Reimon Opitz, besloot om ook dit kleintje -net als een aantal vorige gorillababy's, waaronder de bekendste: Bokito- dan maar met de fles groot te brengen. Weer een hele klus, maar hij had het eerder geklaard. De baby kreeg een luier aan (die ook regelmatig werd verschoond natuurlijk), kreeg regelmatig de fles en liefde van meneer en mevrouw Opitz.
Na een aantal maanden kwam echter de beslissing om deze keer het baby'tje toch maar naar de crèche in Stuttgart te brengen (even in eigen bewoordingen gezegd hoor). In Stuttgart kregen ze te horen dat er een jongetje kwam. Nou, dat jongetje beviel op 24 oktober 2013 in Burgers' Zoo van haar eerste kindje ...
Toen ze in de crèche het kleintje voor de eerste keer van de luier bevrijdden, hadden ze ook meteen door dat Makoua een meisje was. Typisch dat meneer Opitz tijdens het verschonen nooit had gemerkt dat Makoua een vagina had in plaats van een piemeltje! In september 2021 was ik weer in Zoo Berlin en daar sprak ik met een vaste bezoekster die de gorilla's daar al jaren volgt en die vertelde dat mevrouw Opitz het als enige al wel wist, maar nee, volgens haar man en een verzorger was het een jongetje (mannen .....).
En dat is dan een gorilla die de hele dag door vastgehouden/gedragen werd. Je kunt dan zo makkelijk checken. Bij andere baby's, die gewoon door moeder opgevoed worden, is het een ander verhaal. Dan kun je (dat heb ik al bij geslacht vermeld) het geslacht vaak pas na dagen, weken of maanden zien.
2) Ayo uit GaiaZOO, geboren 31 december 2012. Al snel kon de dierentuin zien dat het een meisje was. Hun bericht toentertijd "Sneller dan verwacht konden de dierverzorgers aan de hand van een plasje het geslacht van het jong vaststellen. Al na een week zag een dierverzorger hoe het jong naar achteren plaste. Met behulp van een foto van een bezoeker werden de vermoedens bevestigd; het jong is een vrouwtje! Het vrouwtje heeft de Afrikaanse naam Ayo gekregen, dit betekent blijdschap. "
Ik bezoek GaiaZOO regelmatig sinds 2011. Ayo heb ik zien opgroeien. Toen ze een maandje of 7 of 8 was (wederom: mijn geheugen ...) lag ze met haar beentjes wijd voor het raam en ik zag een piemeltje. Ik was meteen van slag. GaiaZOO had toch gezegd dat het een meisje is?? Toen ik dus even later een verzorger zag, sprak ik hem aan "Ik ben even in de war, Ayo is toch een jongen?". Zijn antwoord: "Nee, het is een meisje. We hebben haar een aantal keren vastgehouden, toen haar moeder onder narcose was in verband met medisch onderzoek. We hebben het dus goed kunnen bekijken". Waarop ik zeg "Huh, 'ze' lag net voor het raam en ik zie toch duidelijk een piemeltje!". "Nou nee, ze heeft gewoon een grote clitoris". Ik was echt heel erg in de war en wist zo zeker dat ik een piemeltje had gezien, maar goed ... zij hadden Ayo een paar keer vastgehad (wat ik al wist), dus ze zouden het wel weten. Dit was in augustus 2013.
Iets minder dan een jaar later, 2 juni 2014, kreeg Ayo een zusje: Zola. Een prachtig gorillaatje. Ze is echt zooo mooi, iets wat Ayo ook was (en is!). Toen ik op 29 december 2014, twee dagen voor Ayo's tweede verjaardag, weer in GaiaZOO was sprak ik een verzorgster aan om te vragen naar de zwangerschap van Tamidol. Vervolgens zei ik haar dat ik vond dat Zola het zo goed doet en dat het een mooi meisje is, net zo mooi als haar grote zus Ayo. Ik vertelde haar ook dat ik heel veel gorilla's bezoek, maar dat Ayo echt het mooiste meisje is dat ik ken.
Ik was in shock toen ik haar hoorde zeggen "Ayo is een jongen". Ik wist echt niet wat ik hoorde en keek haar een paar tellen alleen maar met mond wagenwijd open aan. Toen vertelde ik haar van mijn eerdere opmerking tegen een collega van haar, dat ik een piemeltje had gezien en de reactie van haar collega toen. Ja, ze wist het. Maar ze hadden het dus eigenlijk nog maar pas ontdekt. Mama Dalila moest weer onder narcose en toen ze nog eens naar Ayo keken zagen ze dat hij toch een jongen is. Dit onder andere omdat Zola er was en daar was echt iets anders te zien dan bij Ayo. Ayo had dan wel 'die grote clitoris', maar niet zo'n gleufje (vagina) als Zola had realiseerden ze zich. Zelfs tijdens de 4 keer 'haar' vastgehouden te hebben hadden ze dat niet gezien. Ze schaamden zich ook wel. Ze hadden gewoon minder op de foto van een bezoeker moeten vertrouwen (want dat vertelde de verzorgster; dat hadden ze gedaan). Het is niet niks om de stamboekhouder kort voor de tweede verjaardag te vertellen dat Ayo een jongen is in plaats van een meisje. Op mijn vraag of ik dit nieuws meteen 'wereldkundig mocht maken' was het "ja hoor, doe maar, wij besteden er verder geen aandacht aan middels een perbericht ofzo, maar jij mag het gewoon de wereld in slingeren". En dat heb ik toen meteen gedaan op Facebook, in een paar groepen (zowel nationaal als internationaal).
Ayo verhuisde in 2020 naar een Franse dierentuin, naar een mannengroep.
En toen kwam ineens op 23 mei 2018 (!!), bijna 6 jaar en 8 maanden later, in een Facebook groep het nieuws van een vaste bezoeker dat Kukena een meisje was. Jemig, wat bizar. Hoe ze het ontdekte is ook een verhaal. Ze kwam voor het eerst in cyclus (ik heb daar weinig verstand van, dat betekent wellicht net zoveel als dat ze voor het eerst menstrueerde?).
Dus ineens had Komale (die ik van Beekse Bergen ken) niet een jonger broertje, maar jonger zusje. Kukena verhuisde begin maart 2020 naar Madrid, waar ze op 28 januari 2022 voor het eerst mama werd.
Hieronder een paar foto's van Kuke (zo wordt ze ook wel genoemd) van diverse data.
foto gemaakt door Miriam Haas, november 2014
foto gemaakt door Katie Horrocks, november 2017
met haar zoontje Kibo, foto gemaakt door Christina Garcia, juni 2022